Książeczki z bajkami i kolorowymi obrazkami są symbolem dzieciństwa. Dzisiejszy rynek literatury dziecięcej jest bardzo różnorodny, ale nadal, królują na nim kolorowe wydania znanych od pokoleń starych bajek i baśni. Ten czarujący świat pełnych opowieści stworzonych przez braci Grimm, czy Andersena od lat pozostaje niezmiennie fascynujący dla każdego dziecka i jego rodzica. Przeczytaj, dlaczego wybierając książkę do wspólnego czytania z dzieckiem, warto sięgnąć po stare bajki i przypomnij sobie klasyczne baśnie.
Dlaczego warto czytać dziecku stare bajki?
Wielu rodziców wie, że czytanie dzieciom od kołyski przynosi wiele korzyści zarówno małemu człowiekowi, jak i jego opiekunom. Czas spędzony z dzieckiem przy czytaniu i oglądaniu kolorowych książeczek to fajne i wartościowe chwile. Wpływają one pozytywnie nie tylko na rozwój emocjonalny i poznawczy dziecka, ale także na wspólne budowanie więzi i relacji.
Ponadto wśród wielu korzyści wynikających z czytania starych bajek dzieciom wymienia się między innymi:
- rozwój wyobraźni — w starych bajkach pojawiają się magiczne królestwa, mówiące zwierzęta, czarownice i wiele innych niezwykłych zdarzeń i magicznych postaci. Maluch, słuchając tych opowieści, wyobraża sobie dużo więcej poza tym, co realnie widzi i słyszy na co dzień, dzięki czemu uczy się myśleć kreatywnie;
- wzbogacenie słownictwa — baśnie wprowadzają do słownictwa dziecka wiele nowych słów, co jest istotne nie tylko dla jego rozwoju językowego, ale też emocjonalnego. Im większy zasób słownictwa posiada dziecko, tym łatwiej mu wyrazić swoje myśli, emocje i potrzeby;
- poznanie norm moralnych — baśnie zawierają w sobie przekazy na temat ponadczasowych wartości. Dzieci słuchając starych bajek, uczą się o tym, co jest dobre, a co złe, oraz tego, jakie skutki może mieć nasze zachowanie; rozwój emocjonalny dziecka — słuchając opisanych w starych bajkach losów bohaterów, dzieci odkrywają swoje własne emocje i uczucia. Bajkowe postacie przeżywają empatię, współczucie, radość, strach, a słuchanie o tym pomaga młodemu czytelnikowi zrozumieć uczucia swoje oraz innych osób;
- nauka o tradycji i kulturze — stare bajki są skarbnicą wiedzy na temat tradycji i dziedzictwa kulturowego. Czytając baśnie, przekazujemy młodemu człowiekowi część historii i tradycji dawnych pokoleń.
Jakie wartości moralne przekazują stare bajki i baśnie
Stare bajki i baśnie takie jak te spisane przez Braci Grimm, Charlesa Perraulta i Hansa Christiana Andersena, pokazują proste prawdy o życiu, ludziach, ich emocjach, pragnieniach oraz wyzwaniach. W tych baśniowych opowieściach jesteśmy świadkami odwiecznej walki między dobrem a złem. Spotykamy postacie cechujące się szlachetnością, odwagą i pracowitością, jak również, te, które są ich przeciwieństwem i bywają tchórzliwe, leniwe, złe czy chciwe.
Dlatego baśniowe historie mają głęboki wpływ na emocje, dzięki czemu stanowią cenny przewodnik dla dziecka i przygotowują je do życia w realnym świecie.
Wśród najbardziej znanych i najpiękniejszych baśni, które czytane są od pokoleń i zostały zekranizowane, znajduje się wiele tych, autorstwa Charlesa Perraulta, braci Grimm i Andersena. Dlatego warto sobie przypomnieć, o czym opowiadają historię takich bohaterów jak np. Czerwony Kapturek, Kopciuszek czy Królewna na ziarnku grochu.
„Mała syrenka” (Hans Christian Andersen)
Mała Syrenka, jako najmłodsza z pięciu córek króla mórz musiała czekać najdłużej na piętnaste urodziny, by wynurzyć się na powierzchnię oceanu i poznać świat ludzi. Kiedy to się stało Mała Syrenka, zobaczyła statek, na którym świętowano urodziny przystojnego księcia. Nagle nadszedł sztorm i statek zatonął, a Syrenka uratowała księcia i zostawiła go na brzegu. Syrenka z ukrycia widziała, jak młoda kobieta znalazła księcia, który myśląc, że to ona go uratowała, postanowił być jej wdzięcznym.
Mała Syrenka zakochała się w księciu i zapragnęła zostać człowiekiem. Odwiedziła morską wiedźmę, która dała jej eliksir zmieniający ogon w nogi, ale w zamian Syrenka oddała jej swój piękny głos. Wiedźma zagroziła też, że jeśli książę jej nie pokocha i ożeni się z inną, to Syrenka zamieni się w morską pianę. Mimo tego zagrożenia Mała Syrenka wypiła eliksir i znalazła się bez ogona na lądzie, gdzie znalazł ją książę i zabrał do swojego pałacu.
Książę pokochał niemą dziewczynę, ale jako w przyjaciółkę i gdy spotkał dziewczynę zobaczoną podczas sztormu, postanowił się z nią ożenić.
Syrenka dostała jeszcze szansę na uniknięcie zamiany w morską pianę i w tym celu mogła zabić księcia. Jednak kochała ona księcia i nie potrafiła tego zrobić, dlatego, gdy słońce wzeszło, jej ciało zamieniło się w pianę. Syrenia piana jednak nie zniknęła, lecz została duchem, który pomaga ludziom.
Andersen w „Małej Syrence” pokazuje, że prawdziwa miłość często wymaga wielkiego poświęcenia. Ponadto ważne jest, abyśmy byli pewni swoich wyborów i zrozumieli ich konsekwencje. Mimo że baśń kończy się smutno, to daje nadzieję, że dobre czyny i poświęcenie mogą prowadzić do innego początku.
„Księżniczka na ziarnku grochu” (Hans Christian Andersen)
„Księżniczka na ziarnku grochu” opowiada historię księcia, który szuka na żonę prawdziwej księżniczki. Nie wie jednak, jak poznać, która piękna dziewczyna jest prawdziwą księżniczką.
Gdy pewnej burzliwej nocy do zamku przybywa obszarpana kobieta, która twierdzi, że jest księżniczką, królowa postanawia przetestować jej pochodzenie. W tym celu układa dla niej posłanie z dwudziestu materaców i dwudziestu pierzyn, pod którymi kładzie jedno małe ziarnko grochu. Rano księżniczka spytana o to, jak minęła jej noc, narzeka na to, że coś ją uwierało, nie mogła spać i jest cała obolała.
Królowa, słysząc to, ma już pewność, że dziewczyna mówiła prawdę, ponieważ tylko prawdziwa księżniczka jest tak delikatna, żeby poczuć ziarnko grochu pod tak wieloma warstwami. Książę poślubia dziewczynę, a ziarenko grochu, na którym spała zostaje umieszczone w muzeum.
Ta stara bajka ma kilka przesłań, a jednym z nich jest to, że prawdziwą wrażliwość mają tylko nieliczne osoby. Ponadto baśń ta uczy tego, aby nie oceniać ludzi po wyglądzie, bo choć dziewczyna przybyła do zamku poszarpana i brudna, okazało się, że jest prawdziwą księżniczką.
„Królewna Śnieżka” (Wilhelm i Jacob Grimm)
W pewnym królestwie żyła królowa, która marzyła o tym, by jej córka miała skórę białą jak śnieg, usta czerwone jak krew i włosy czarne jak heban. Jej marzenie spełniło się i urodziła córkę, którą nazwano Śnieżką, lecz królowa zmarła krótko po porodzie.
Nowa królowa i macocha Śnieżki była zapatrzona w siebie i pytała swoje magiczne lustro: „Lustereczko, lustereczko, powiedz przecież, kto jest najpiękniejszy na świecie?” Lustro odpowiadało, że to ona królowa aż do dnia, gdy Śnieżka dorosła i lustro powiedziało, że najpiękniejsza jest teraz młoda królewna.
Zazdrosna królowa postanowiła zniszczyć Śnieżkę i wysłała ją do lasu z myśliwym, który miał zabić dziewczynę. Jednak myśliwy, wzruszony pięknem Śnieżki, oszczędził jej życie i kazał jej uciekać przed macochą. Królewna znalazła chatkę, w której mieszkało siedmiu krasnoludków została tam i opiekowała się ich domem, a oni dbali o nią.
Królowa, pytając ponownie lustra, o to, kto jest najpiękniejszy, dowiedziała się, że Śnieżka żyje w domu krasnoludków i trzykrotnie próbowała ją zabić. Dwa razy krasnoludki uratowały Śnieżkę, ale za trzecim razem otruta jabłkiem królewna zapadła w głęboki sen.
Zrozpaczone krasnoludki umieściły ją w szklanej trumnie, dzięki czemu przechodzący pewnego dnia obok książę zobaczył piękną Śnieżkę. Zakochał się w jej urodzie i postanowił zabrać trumnę z królewną do swojego zamku. W trakcie jej przenoszenia jeden z krasnoludków potknął się, co sprawiło, że zatruty kawałek jabłka, który był w gardle Śnieżki, wypadł i Królewna się obudziła. Książę i Śnieżka zakochali się w sobie i postanowili wziąć ślub. Zaproszona na wesele macocha zobaczyła, że Śnieżka żyje i jest szczęśliwa i wtedy jej zazdrość i wściekłość stały się tak wielkie, że zmarła.
Bajka „Królewna Śnieżka” uczy, że prawdziwe piękny człowiek ma dobre serce, a próżność, zazdrość i złe uczynki prowadzą do zguby.
„Jaś i Małgosia” (Wilhelm i Jacob Grimm)
Jaś i Małgosia to rodzeństwo, które mieszka z ojcem i macochą w ubogiej chacie. Z powodu braku pożywienia, ich ojciec ulega namową złej żony i postanawia zostawić dzieci w lesie. Jaś, przewidując jego plany, rzuca białe kamyki wzdłuż drogi, aby odnaleźć drogę powrotną.
Dzięki temu rodzeństwo wraca do domu, ale sytuacja powtarza się, a Jaś nie mając już kamyków, zostawia za sobą okruchy chleba, które zjadają ptaki. Dzieci gubią drogę powrotną i błądząc po lesie, znajdują chatkę zbudowaną z cukierków i czekolady. Głodne zaczynają jeść smakowity domek, nie wiedząc, że należy on do złej czarownicy.
Stara czarownica postanawia złapać dzieci, by je zjeść i zamyka Małgosię w klatce, a Jasia karmi w domu, żeby przybrał na wadze. Jaś, chcąc przechytrzyć wiedźmę, podsuwa jej kawałek chudej kości zamiast palca, udając, że nie tyje. Zniecierpliwiona czarownica postanawia upiec Jasia niezależnie od jego wagi i rozgrzewa palenisko. Nakazuje Małgosi wejść do pieca i sprawdzić, czy jest on wystarczająco gorący. Sprytna dziewczynka mówi czarownicy, by pokazała jej jak to zrobić i popycha pochylającą się kobietę do gorącego pieca. Dzieci uciekają z chatki, biorąc ze sobą skarb czarownicy i odnajdują drogę do domu. Tam okazuje się, że zła macocha nie żyje i ze skarbem od czarownicy dzieci z ojcem żyją już dostatnie i szczęśliwie.
Baśń „Jaś i Małgosia” uczy przede wszystkim tego, że spryt, inteligencja i odwaga pomagają przetrwać nawet w najtrudniejszych sytuacjach. Bajka podkreśla też wagę wsparcia rodzeństwa w trudnych chwilach.
„Kopciuszek” (Charles Perrault i bracia Grimm)
Baśń „Kopciuszek” w najbardziej znanej wersji autorstwa Charlesa Perraulta opowiada historię dobrej dziewczyny, która mieszka z okrutną macochą i jej córkami. Złośliwa macocha i przybrane siostry są zazdrosne o jej urodę oraz dobroć i traktują ją jak służącą. Dziewczyna, wykonując wszystkie prace domowe, chodzi brudna w poszarpanych łachmanach i z tego powodu nazywana jest Kopciuszkiem.
Pewnego dnia król zaprasza na bal wszystkie młode dziewczyny w królestwie, z nadzieją, że młody książę się zakocha. Kopciuszek chce iść na bal, ale macocha jej na to nie pozwala i każe jej przygotować do balu siostry, a później wybrać groch z popiołu. W dniu balu Kopciuszek zostaje sam w domu i płacze nad swym losem, a jego płacz przywołuje Matkę Chrzestną, która jest wróżką. Dobra wróżka zamienia dynię w karetę, myszy w konie, a szczura w woźnicę. Następnie za pomocą czarodziejskiej różdżki, zamienia łachmany Kopciuszka w olśniewającą suknię i daje jej szklane pantofelki. Wróżka mówi jednak dziewczynce, aby wróciła przed północą, bo wtedy jej czary zostaną cofnięte.
Na balu Kopciuszek wywiera duże wrażenie na księciu, który tańczy tylko z nią. Słysząc zegar wybijający północ, dziewczyna ucieka i gubi jeden pantofelek. Książę zakochany w tajemniczej piękności chce ją odnaleźć i postanawia sprawdzić, której damie pasuje zgubiony pantofelek. Po wielu próbach książę odnajduje Kopciuszka, na którego stopę wkłada szklany pantofelek i rozpoznaje ją. Książę i Kopciuszek biorą ślub, a dziewczyna wybacza swojej macosze oraz siostrom i wszyscy żyją długo i szczęśliwie.
Główny morał bajki o Kopciuszku mówi o tym, że nie jest ważny wygląd, ale dobro, które zawsze zostaje docenione i nagrodzone. Dlatego nawet w przypadku przeciwności losu warto postępować szlachetnie, gdyż takie zachowanie zostanie docenione, a życie zmieni się na lepsze.
W bajce o Kopciuszku autorstwa braci Grimm, dziewczynie pomagają ptaki i zwierzęta, a macocha i złe siostry zostają ukarane za swoje zachowanie i tracą wzrok. Morałem tej wersji bajki, podobnie jak większości baśni jest stwierdzenie, że za dobro zostaniemy nagrodzeni, a za zło ukarani.
„Czerwony Kapturek” (Charles Perrault i bracia Grimm)
Bajkę o Czerwonym Kapturku, podobnie jak „Kopciuszka” najbardziej znamy w wersji Perraulta oraz braci Grimm. Jest to opowieść o dziewczynce w czerwonej czapeczce, zwanym Czerwonym Kapturkiem, który szedł przez las do chorej babci z koszykiem smakołyków.
Mama dziewczynki ostrzegała ją przed rozmawianiem z obcymi i poleciła jej, aby szła prosto do babci, nie zbaczając z drogi. Jednak Czerwony Kapturek zapomina o przestrogach i rozmawia z napotkanym wilkiem. Wilk wiedząc, gdzie idzie dziewczynka, szybko biegnie do domu jej babci i połyka staruszkę. Następnie przebiera się za babcie, kładzie do łóżka i czeka na Czerwonego Kapturka.
Kiedy dziewczynka nie spiesząc się dociera do chaty, dziwi się zmienionym wyglądem i głosem babci, lecz pomimo tego podchodzi do przebranego wilka, który ją pożera.
Oryginalna bajka napisana przez Perraulta ma smutne zakończenie i kończy się rymowanym morałem, który ostrzega młode dziewczyny przed rozmawianiem z obcymi. Dopiero sto lat później bracia Grimmowie uzupełnili opowieść o postać myśliwego, który zabija złego wilka, ratując babcie i wnuczkę.
„Śpiąca Królewna” (Charles Perrault i bracia Grimm)
Mała księżniczka otrzymuje na chrzcie klątwę od złej wróżki mówiącą, że w wieku 16 lat po ukłuciu się wrzecionem umrze. Dobre wróżki łagodzą zaklęcie złej siostry i zamieniają go na stuletni sen.
Pomimo działań rodziców, mających uchronić córkę, rani się ona wrzecionem i klątwa się spełniła. Księżniczka zasypia, razem z nią całe królestwo, a zamek zostaje otoczony przez rosnące krzewy. Po upływie 100 lat książę dociera do zamku i budzi Śpiącą Królewnę pocałunkiem.
Bajka zawiera morał o tym, że przeznaczenia nie da się uniknąć, a że prawdziwa miłość jest oczekiwania warta.
„Królowa Śniegu” (Hans Christian Andersen)
Baśń jest historią dziewczynki o imieniu Gerda szukającej porwanego przyjaciela, Kaja. Chłopiec został zabrany przez tytułową Królową Śniegu po tym, gdy fragmenty magicznego lustra wpadły chłopcu w oko i serce, zmieniły jego osobowość.
W trakcie swojej podróży Gerda spotyka wiele postaci, takich jak królewna, rozbójnicy i różne magiczne istoty, które pomagają jej znaleźć Kaia. Gerdzie udaje się dotrzeć do pałacu Królowej Śniegu i dzięki swojej odwadze oraz miłości do przyjaciela ratuje ona chłopca.
Baśń ta jest często interpretowana jako opowieść o sile miłości, przyjaźni, dobroci i ich mocy w przezwyciężaniu przeciwności losu.
„Piękna i Bestia” (Jean-Marie Leprince’a de Beaumont)
W tej historii, dobra i piękna dziewczyna o imieniu Bella w zamian za uwolnienie swojego ojca zostaje uwięziona w zamku przez potwora zwanego Bestią. Z czasem Bella odkrywa, że Bestia mimo, iż wygląda jak potwór nie jest straszny.
Dziewczyna dostrzega jego dobre serce i zakochuje się w nim. Miłość Belli do Bestii ostatecznie łamie klątwę, która dawno temu przemieniła księcia w potwora i odzyskuje on ludzką postać.
Baśń ta opowiada o tym, że najważniejsze znaczenie ma wewnętrzne piękno i dobre serce.
„Złotowłosa i trzy niedźwiadki” (brytyjska baśń ludowa)
Baśń o niegrzecznej młodej dziewczynie, która odkrywając dom rodziny trzech niedźwiadków, decyduje się wejść do środka. W domu niedźwiadków, Złotowłosa zachowuje się bardzo swobodnie i próbuje jedzenia gospodarzy, siada na ich krzesłach i w końcu kładzie się na ich łóżkach, po czym zasypia.
Powracające do domu niedźwiadki odkrywają zniszczone meble, zjedzoną kaszę i śpiącą dziewczynę. Gospodarze są niezadowoleni z zachowania gościa oraz tego, co zastali w chatce, a przestraszona dziewczyna ucieka na widok złych misiów.
Historia ta często jest przekazywana jako przestroga dla dzieci o konsekwencjach ciekawości i naruszania cudzej własności.
Podsumowując, wybierając książkę dla dziecka do wspólnego czytania z dziećmi, warto sięgnąć po stare bajki, ponieważ losy ich bohaterów pomagają poznać różnicę między dobrem i złem oraz ważne wartości życiowe. Ponadto dziecko zanurzając się w magicznym świecie pełnym przygód, rozwija swoją wyobraźnię i słownictwo. Dodatkowym atutem baśni jest to, że mogą one być wstępem do rozmów z dziećmi o trudnych sytuacjach i emocjach.
Baśnie przekazują uniwersalne wartości i dlatego zostały przetłumaczone na wiele języków i są czytane od pokoleń dzieciom na całym świecie. W ofercie naszej księgarni znajdują się pięknie ilustrowane i napisane prostym językiem stare bajki w wersji angielskiej. Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą i wspólnej przygody z baśniowymi bohaterami i językiem angielskim.
