Leprechaun to skrzat pochodzący z irlandzkich mitów, który jest często przedstawiany jako mały, brodaty staruszek, ubrany w zielony strój. Ponadto leprechaun jest znany z tego, że bywa sprytny i nieufny ludziom, przed którymi chowa skarby. Poznaj, historię i charakterystykę irlandzkiego skrzata, który jest bohaterem wielu opowieści i bajek.
Kim jest Leprechaun?
Leprechaun to postać pochodząca z irlandzkiej mitologii, często przedstawiana jako mały starzec trzymający garnek ze złotem, ubrany w zielony garnitur oraz kapelusz.
Leprechaun po polsku tłumaczony jest zwykle jako „szkrab” lub „skrzat”, który ma charakterystyczne cechy osobowości. W wielu opowieściach i bajkach leprechauny są przedstawiane jako postacie sprytne i psotne, które tworzą pułapki, aby przestraszyć ludzi.
Istnieje również legenda mówiąca o tym, że jeśli ktoś złapie leprechauna, musi on spełnić trzy życzenia w zamian za swoje uwolnienie. Tak więc irlandzki skrzat pełni rolę słowiańskiej złotej rybki lub amerykańskiego Dżina.
Jak przedstawiany jest Leprechaun w tradycji irlandzkiej?
Postać leprechauna jest głęboko zakorzeniona w irlandzkiej mitologii i tradycji. Termin”leprechaun” prawdopodobnie pochodzi od staroirlandzkiego „leipreachán”, które jest połączeniem słów „leith” (pół) i „brogan” (but), odnoszącego się do zawodu szewca.
Leprechauny są często przedstawiane jako małe, staroświeckie skrzaty z brodami, ubrane na zielono. Charakterystycznymi cechami ubioru leprechaunów są: długie staroświeckie płaszcze i kamizelki oraz spodnie.
Ponadto wyróżniającym się elementem ubioru skrzata jest jego kapelusz. Tradycyjny leprechaun jest zwykle przedstawiany w trójwierzchołkowym kapeluszu, który nosi nazwę „caubeen”. Kapelusz ten ma długą historię w irlandzkiej kulturze i był noszony między innymi przez irlandzkich chłopów i żołnierzy. W popkulturze zielony i ozdobiony koniczynką kapelusz leprechauna, stanowi jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów wyglądu irlandzkiego skrzata.
Leprechauny także często przedstawiane są jako szewcy i pokazywane z różnymi narzędziami związanymi z tym rzemiosłem. Ponadto dodatkowymi atrybutami skrzata islandzkiego są kociołek pełen złota, (który ukrywają na końcu tęczy) oraz fajka.
Leprechauny są opisywane jako psotne postacie charakteryzujące się sprytem i inteligencją. Mogą one używać swojego sprytu, w celu zmylenia lub oszukania ludzi, wykorzystując iluzję lub pomysłowe pułapki. Leprechauny są znane z ukrywania rzeczy, przemieszczania przedmiotów lub płatania innego rodzaju figli.
Irlandzkie skrzaty znane są także z samotnego trybu życia i pracowitości. Jednak jak to zwykle bywa z postaciami mitologicznymi, ich opisy różnią się w zależności od źródła z jakiego pochodzą.
Legenda o zielonym skrzacie i Dzień Świętego Patryka
Dzień Świętego Patryka (St Patrick Day), obchodzony 17 marca (rocznica śmierci św. Patryka), jest narodowym świętem Irlandii.
Legenda głosi, że św. Patryk sprowadził chrześcijaństwo na wyspę, spopularyzował koniczynę i uwolnił Irlandię od węży. Obecnie obchodzone na całym świecie święto, ku czci św. Patryka (patrona Irlandii kowali i zwierząt), świętowane jest piciem Gingersa (irlandzkiego piwa) i zielonymi paradami.
Pomimo, że leprechauny to istotna część irlandzkiego folkloru, nie są one bezpośrednio związane z postacią św. Patryka i chrześcijańskim znaczeniem tego święta. Niemniej jednak, ze względu na to, że są one jednym z ważniejszych symboli irlandzkiej kultury, leprechauny stały się popularnym elementem obchodów Święta Patryka.
Irlandczycy często przychodzą na organizowane w tym dniu parady ubrani jak leprechauny. Zakładają zielone stroje, duże kapelusze i (jeśli nie mają własnych) przyklejają sztuczne brody.
Jak przedstawiana jest postać leprechauna w mass mediach?
Leprechauny są popularnym motywem w masowych mediach i popkulturze, nie tylko Irlandzkiej ale też światowej. Postacie zielonych skrzatów często pojawiają się w filmach, serialach telewizyjnych, książkach, czy grach. Oto kilka przykładów wykorzystania postaci irlandzkiego skrzata w popkulturze:
- filmy i seriale — w latach dziewięćdziesiątych powstała seria filmów „Leprechaun”, przedstawiająca skrzata jako złowrogiego potwora. Postać leprechauna pojawia się także w filmie Disneya “ Irlandzkie szczęście” („Luck of the Irish”) z 2001 roku o historii chłopca, który odkrywa, że pochodzi z rodziny zielonych skrzatów. Leprechauny pojawiły się także w wielu serialach telewizyjnych, zarówno tych dla dzieci, jak i dla dorosłych. Na przykład, w kreskówce „SpongeBob SquarePants”, jedna z postaci (Seamus) jest leprechaunem;
- gry — w grach (szczególnie fantasy) leprechauny pojawiają się jako postacie niezależne lub typy postaci, w które może wcielić się gracz. Ponadto w wielu grach losowych używa się leprechaunów, jako symbolu irlandzkiego szczęścia;
- książki dla dzieci – leprechauny są także spotykane w literaturze, szczególnie tej skierowanej do dzieci i młodzieży. W serii „Harry Potter”, leprechauny są irlandzkim odpowiednikiem brytyjskich skrzatów domowych.
Podsumowując, choć leprechaun jest kojarzony z różnymi aspektami irlandzkiej kultury i tradycji, to stał się on popularnym na całym świecie symbolem psotliwego, ale i przynoszącego szczęście skrzata.
Postać irlandzkiego skrzata często jest używana do tworzenia bajkowych, fantastycznych i kolorowych opowieści dla najmłodszych.
W naszej księgarni znajdziesz książeczkę dla najmłodszych o skrzacie irlandzkim Leprechaun:
