Przyjemna i skuteczna nauka czytania jest jednym z najlepszych prezentów, jakie można dać swojemu dziecku. Nie tylko otwiera mu drzwi do świata literatury i wiedzy, ale także rozwija jego pamięć, wyobraźnię i wpływa na emocje. Wielu z nas decyduje się na nauczanie czytania, liczenia, a także oswajanie dziecka z językiem angielskim już w pierwszych miesiącach życia swojej pociechy. Dlatego warto poznać metodę Domana polegającą na obrazkowym zapamiętywaniu wyrazów. W tym artykule przeczytasz, jak działa metoda Domana oraz jakie przynosi korzyści.
Czym jest metoda Domana?
Metoda Glenna Domana zwana też metodą filadelfijską jest jedną z metod wykorzystujących czytanie globalne. Została ona opracowana przez zespół Glenna Domana – amerykańskiego fizjoterapeuty i pedagoga, który zajmował się rehabilitacją osób z uszkodzeniami mózgu. Doman zauważył, że mózg ma ogromne możliwości rozwoju, zwłaszcza w pierwszych latach życia, kiedy jest najbardziej plastyczny i chłonny.
Na podstawie swoich obserwacji i wniosków opracował on metodę wspierania rozwoju dzieci polegającą stymulacji rozwoju neurologicznego dzieci między innymi poprzez pokazywanie im dużych białych kart, na których napisane są różne słowa, frazy i zdania. Metoda ta miała na celu nie tylko pomóc dzieciom z zaburzeniami, ale także wykorzystać pełny potencjał dzieci zdrowych.
Doman uważał, że czytanie jest funkcją mózgu nie zaś przedmiotem szkolnym, dlatego ważne jest stymulowanie i wspieranie jego rozwoju w młodszym wieku. Doman nazywał swoją metodę „zabawą w czytanie”, gdyż nie ma ona cech typowej nauki, jaką znamy ze szkoły, a jej podstawą jest zabawa, której towarzyszy atmosfera entuzjazmu i radości. W metodzie Domana istotna jest również systematyczność, niezbędna dla osiągnięcia oczekiwanych efektów.
Metoda filadelfijska zakłada, że dziecko może rozpocząć naukę czytania już w trzecim miesiącu życia, natomiast metoda przynosi najlepsze efekty u dzieci do szóstego roku życia. To czas, kiedy mózg ma największe możliwości rozwoju, a dziecko uczy się, wykorzystując wszystkie zmysły. Metoda Domana łączy naukę czytania, liczenia i doskonalenia pamięci z rozwojem motorycznym dziecka.
Na czym polega metoda Domana?
Nauka czytania metodą Domana polega na wielokrotnym pokazywaniu dziecku zestawów kart ze ściśle określoną treścią. Każdy zestaw słów prezentujemy dziecku trzy razy dziennie w odstępach co trzydzieści minut. Zestaw ten jest codziennie modyfikowany. Na początku są to proste rzeczowniki, które wraz z upływem czasu łączą się we frazy, a następnie w zdania. Karty powinny mieć kształt pasów o wymiarach około 10 × 60 cm, a wysokość liter – 8 cm. Zgodnie z metodą Domana słowa zapisujemy dużymi literami w kolorze czerwonym, który najlepiej przyciąga wzrok dziecka i utrzymuje jego uwagę. Podczas nauki małe dziecko zapamiętuje wzrokowo cały obraz słowa, a nie jego poszczególne elementy, dlatego ważny jest odpowiedni zapis poszczególnych wyrazów. Ponadto słowa czy na późniejszym etapie frazy, powinny być związane z otoczeniem i zainteresowaniami dziecka, aby wzbudzać jego ciekawość i emocje.
Poznaj etapy metody Domana
Metoda Domana składa się z pięciu etapów porządkujących przebieg nauki. Każdy z nich jest ściśle określony, zwiększa poziom trudności i złożoności materiałów, dostosowując je do naturalnego procesu uczenia się dziecka. Etapami tymi są:
- nauka czytania pojedynczych słów – najpierw są to proste, znane dziecku rzeczowniki określające przedmioty i osoby znajdujące się w bezpośrednim otoczeniu dziecka np. mama, lala, tata, auto. Następnie wprowadzamy czasowniki i przymiotniki. Słowa powinny być zapisane wielkimi literami;
- nauka czytania fraz dwuwyrazowych – poznane słowa łączymy w pary, zestawiając ze sobą dwie karty np. tata idzie, duża lala, mała syrenka;
- nauka czytania zdań – na tym etapie wprowadzamy proste zdania złożone z poznanych słów i fraz np. mama je jabłko, Staś rysuje słońce. Zmniejszamy wielkość liter do 5 cm;
- nauka czytania dłuższych zdań – poznane zdania wzbogacamy zaimkami i spójnikami oraz tworzymy różne kombinacje słów np. lala stoi na półce, pies i kot śpią. Na tym etapie stosujemy karty z literami zmniejszonymi do wysokości ok. 3,5 cm i zapisujemy je kolorem czarnym, co wprowadza dziecko do ostatniego etapu;
- nauka czytania książeczek – wykorzystujemy do pracy książeczki zawierające określenia i proste zdania oraz obrazki. Możemy kupić gotowe książeczki lub pobrać z internetu odpowiednie karty do druku albo samodzielnie przygotować książeczki, drukując na jednej stronie zdanie, a na drugiej ilustrację obrazującą jego sens. Na tym etapie zdania powinny zawierać małe litery.
Jak uczyć dziecko czytania metodą Domana?
Aby nauka czytania była przyjemną zabawą, karty powinny być pokazywane dziecku, gdy jest ono wypoczęte i zdrowe. Na każdym etapie nauki warto pamiętać o kilku zasadach mających wpływ na efektywność stosowanej metody Domana:
- pokazujemy karty szybko i z uśmiechem bez popędzania i komentowania;
- nie wymagamy od dziecka powtarzania słów ani nie sprawdzamy, czy zapamiętało słowa;
- zapewniamy przyjazną atmosferę podczas zabawy polegającej na pokazywaniu kart z wyrazami, a zatem unikamy krytyki i nie poprawiamy dziecka na etapie wymawiania słów;
- nie zmuszamy dziecka do zabawy z kartami, jeśli nie ma ochoty lub jest zmęczone, aby nie zniechęciło się do nauki;
- codziennie zmieniamy karty, by uniknąć nudy i utrzymać uwagę dziecka;
- dostosowujemy treść kart do wieku oraz zainteresowań dziecka;
- zachęcamy dziecko do aktywnego czytania i pisania, ale nie stosujemy presji, szanując indywidualne tempo rozwoju dziecka.
Jakie korzyści przynosi metoda Domana?
Stosowanie metody Domana rozwija wyobraźnię dziecka oraz pobudza jego kreatywność i pomysłowość. Podczas ćwiczeń dziecko poznaje wiele nowych słów, kojarzy je z przedmiotami, czynnościami czy odczuciami, a zatem wzbogaca swoje słownictwo, co pomaga mu w komunikacji oraz wyrażaniu swoich myśli i uczuć.
Nauka słów i pojęć to także skuteczne ćwiczenie pamięci wzrokowej i słuchowej oraz rozwój zainteresowań dziecka. Stosując systematycznie metodę Domana wpływamy na doskonalenie zdolności poznawczych przez dziecko i pomagamy w ćwiczeniu koncentracji, co z pewnością zaprocentuje w przyszłości podczas tradycyjnej nauki.
Ważny jest również rozwój emocjonalny dziecka, na który wpływa metoda Domana. Coraz sprawniej czytając karty i przyswajając sobie ich treść oraz znaczenie, dziecko lepiej rozumie siebie, innych ludzi oraz to, co się wokół niego dzieje. Czerpanie przyjemności z nauki czytania jako zabawy wpływa na rozwój motywacji, gdyż daje satysfakcję i zachęca do dalszego poznawania świata, a co za tym idzie podnosi samoocenę dziecka.
Ponadto nauka oparta na metodzie filadelfijskiej ma kilka niepodważalnych zalet. Metoda Domana bazująca na obrazkowym zapamiętywaniu wyrazów jest:
- prosta i tania – nie wymaga specjalistycznego sprzętu. Materiały możemy wykonać sami lub wykorzystać gotowe karty do druku dostępne w internecie;
- uniwersalna i elastyczna -można ją stosować z dziećmi w różnym wieku i na różnym poziomie zaawansowania. Treść kart dostosujemy do indywidualnych potrzeb i preferencji dziecka;
- skuteczna w nauce języka obcego – jest wykorzystywana w szkołach języka angielskiego, gdzie najmłodsze dzieci utrwalają poznawany język w mowie oraz w prawidłowym zapisie, nawet jeśli nie potrafią jeszcze czytać;
- budząca ciekawość, angażująca zmysły – odnajdywanie przyjemności w czytaniu rozwija potrzebę sięgania po książki dla dzieci. Najpierw będą to proste bajeczki i klasyczne stare bajki niezastąpione w kształtowaniu wrażliwości i poznawaniu norm moralnych.
Podsumowując, metoda Domana jest fajnym sposobem na kreatywną zabawę z dzieckiem, dzięki której w sposób naturalny już kilkumiesięczna pociecha zapamięta słowa i zdania. Ta metoda nauki czytania nie wymaga od nas posiadania specjalnych umiejętności, sprzętu czy materiałów – wystarczy trochę czasu, chęci i kreatywności. Możemy dostosować ją do indywidualnego tempa, zainteresowań i potrzeb dziecka bez konieczności przestrzegania sztywnych zasad, stosowania presji i oceniania. Dzięki metodzie Domana nauka czytania może być ciekawą zabawą rozwijającą nie tylko intelektualnie, ale również emocjonalnie i społecznie.
